بررسی محصول قرابادین قادری حکیم ارزانی (دوره دو جلدی)
کتاب قرابادین قادری
تالیف: حکیم محمداکبر ارزانی دهلوی
تصحیح : دکتر حسین علینقی
تعداد صفحات : ۱۱۵۲ صفحه
قطع : وزیری
تعداد جلد : ۲ جلد
کتاب قرابادین قادری حکیم ارزانی
کتاب قرابادین قادری به احتمال زیاد آخرین کتاب حکیم ارزانی در سال ۱۱۲۶ ق می باشد و با توجه به تجربه وی پس از کتاب هایی چون ، شرح کتاب قانونچه فی الطب چغمینی یعنی مفرح القلوب ، بیماری شناسی و درمان یعنی کتاب طب اکبری و دیگر کتاب های او نگاشته شد.
فصل های کتاب قرابادین قادری حکیم ارزانی :
این کتاب در بیست و سه باب و یک خاتمه تالیف گردیده است. مؤلف در هر باب داروهاى ترکیبى را که براى درمان یک عضو سودمند است، ذکر نموده است.
وى همانند سایر کتاب های طبی به ترتیب داروهایی را که براى سر، چشم، گوش، بینى، لب، دندان و لثه، دهان و زبان و حلق مفید است بیان و به داروهاى مناسب براى مفاصل، نقرس، تب‌ها، قروح و جروح و مسمومیت‌ها ختم نموده است.
خاتمه کتاب
خاتمه نیز در بیان کلیاتى است که دانستن آنها در داروسازى لازم و ضرورى است.مؤلف این مبحث را که شامل احراق، تشویه، تقلیه، تدبیر و اصلاح و نگهدارى داروهاست در هفت فائده بیان کرده است.
همچنین مؤلف در هر باب داروها و مجربات هندی را نیز ذکر کرده است.
کتاب مرجع مورد استفاده در کتاب قرابادین قادری
مؤلف در نگارش این اثر از منابع بسیاری مانند قانون ابن سینا ، ذخیره خوارزمشاهی، شفاء الاسقام ، تحفه حکیم مؤمن، شرح الاسباب و العلامات، شرح موجز آقسرایی، قرابادین این هبل، قرابادین معصومی ، قرابادین قلانسی و بسیاری کتب دیگر بهره جسته است. همچنین مؤلف در مواردی از داروهایی که خود آنها را تالیف کرده یا ساخته است، نام می برد.
مولف می‌گوید پس از تحصیل علوم طبی و تالیف چندین کتاب در این زمینه که نام برده از جمله مخلص طب النبی، طب الاکبر، مفرح القلوب،میزان الطب، تعاریف الامراض و مجربات اکبری . در سال ۱۱۲۶ شروع به تالیف این نسخه قرابادین نموده و بدلیل اینکه خود را مرید عبدالقادر جیلانی دانسته و به جهت بزگداشت وی این نسخه را به قرابادین قادری موسوم ساخته که کتابی است در معالجه انواع امراض بوسیله ترکیبات دارویی مشتمل بر بیست و سه باب و یک خاتمه که به شکل الفبایی تنظیم شده. این اثر به سال ۱۱۲۶ ق نوشته شده و در نول کشور لکهنو به سالهای ۱۲۷۷ و ۱۳۷۷ ق. ذر بمبئ و به سال ۱۲۸۶ ق در دهلی به چاپ رسیده است.
فهرست عناوین کتاب قرابادین قادری جلد اول :
آثار حکیم ارزانی
- تلخیص طب النبی
- طب الاکبر یا طب اکبری
- مفرح القلوب
- میزان الطب
- تعریف الامراض
- مجربات اکبری
- قرابادین قادری
نکاتی درباره سبک نگارش مولف
روش تصحیح کتاب
معرفی دستنویس های مورد استفاده
- چاپ سنگی مطبع محمدی (مل ۱)
- چاپ سنگی منشی نولکشور (مج ۱)
- دستنویس کتابخانه ملی (مل ۲)
- دستنویس کتابخانه مجلس (مج ۲)
- دستنویس دوم کتابخانه ملی (مل ۳)
- ………….
باب اول در ادویه سر
باب دوم در ادویه چشم
باب سیوم در ادویه گوش
باب چهارم در ادویه بینی و آن چه بدین محل تعلق دارد
باب پنجم در ادویه لب
باب ششم در ادویه دندان و لثه
باب هفتم در ادویه دهان و زبان و حلق
باب هشتم در ادویه خناق و ذبحه
باب نهم اندر ادویه حنجره، قصبه ریه و مری
باب دهم در ادویه شش و سینه و حجب وی و آن چه تعلق به جنب دارد
باب یازدهم در ادویه دل
باب دوازدهم در ادویه معده
باب سیزدهم در ادویه جگر و زهره سپرز و یرقان
توضیحات
فرهنگ واژگان، اصطلاحات و نام ها
نمایه
فهرست عناوین کتاب قرابادین قادری جلد دوم :
باب چهاردهم در ادویه امعا و قولنج و اسهال و زحیر و سحج و مغص و دیدان
باب پانزدهم در ادویه گرده و مثانه
باب شانزدهم در ادویه مقعد و رحم و قُبل و بواسیر
باب هفدهم در ادویه پستان و خصیه و آلت و مقوی باه و مانع سرعت انزال و مقلله باه اگر افراط کند و حاجس سیلان منی
باب هژدهم در ادویه مفاصل و وجع الظّهر و حدبه و ریاح الافرسه و وجع الورک و وجع الرکبه و نقرس و عرق النسا و دوالی و داءالفیل و وجع الساقین و وجع العقب و وجع کف الرجل
باب نوزدهم در ادویه تب ها
باب بیستم در ادویه اورام و بثور و جروح و قروح و جرب و قوبا و برص و بهق و جذام و احتراق جلد و امثال آن که به ظاهر تن تعلق دارد از امر زینت بود یا نه و متعلق به موی باشد یا نه
باب بیست و یکم در ادویه ضربه و سقطه
باب بیست و دوم در تدبیر مسافران و ادویه که به حالات اهل سفر تعلق دارد
باب بیست و سوم در ادویه مسموم و ملسوع و ملدوغ و تدبیر تحرز از سَم
خاتمه در طریق احراق و تشویه و تحمیص و تقلیه و غسل ادویه و اتخاذ و تدبیر بعضی اشیا و اصلاح بعضی ادویه و حفظ بعضی از آن و طریق استعمال چوب چینی و عشبه و امثال آن
تعلیقات و توضیحات
فرهنگ واژگان، اصطلاحات و نام ها
نمایه
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.