کتاب دایره المعارف پزشکی الحاوی

کتاب دایره المعارف پزشکی الحاوی تالیف فیلسوف بزرگ و پزشک نامی محمد بن زکریای رازی و ترجمه ، تصحیح و تحقیق و پی نوشت دکتر سید محمود طباطبایی می باشد. جلد بیستم کتاب الحاوی کبیر فی الطب ( کتاب الحاوی فی الطب ) درباره مفردات دارویی از حرف “الف” تا “ز” می باشد.

اگرچه هر جلد از مجموعه ۲۵ جلدی الحاوی در جای خود از نظر محتوی بسیار با ارزش و گرانمایه است اما جلدهای ۲۰ و ۲۱ آن که مشتمل بر مفردات داروئی می باشند، از نظر اهمیت برای پژوهش و وسعت کاربرد، ارزش ویژه ای دارند.

رازی در این جلدها حدود نهصد عنوان گیاهی ، جانوری و کانی را معرفی کرده و به نقل قول از برجسته ترین اطباء ، داروشناسان و دانشمندان پیش کسوت درباره تعریف ، چگونگی گزینش یا تهیه ، موارد تجویز ، موارد منع مصرف ، مقدار لازم برای درمان و حتی مقدار کشنده از مواد گوناگون پرداخته است.

منابع اصلی و عمده وی در این نقل قول ها ، کتاب دیسقوریدوس و کتاب های جالینوس می باشند.

بخشی از فهرست مطالب کتاب دایره المعارف پزشکی الحاوی :

اقحوان [ Parthenion ]

• روغن اقحوان [ Partheninon ]
• اقحوان سفید [ Helikhruson ]

ارز [ Puke ]

ایرسا [ Iris ]

ام غیلان [ Akakia ]

انمونی و ارجمونی [ Anemone , Argemone ]

اسارون [ Asaron ]

شراب اسارون [ Asarites ]

افیون [ Opium , Opion ]

افعی [ Ekhion , Viper ]

اذخر [ Skhoinos ]

• سخونوس با تلاقی [ Skhoinu heleias ]

اسفیداج الرصاص [ Psimuthion ]

اشنه [ Bruon ]

اسقنقور [ Skinkos , Scincus ]

اسفیوس [ Psullion ]

اومالی [ Elaiomeli ]

آذریونه [ Talon , Leontopetalon ]

اغافث [ Eupatorios ]

الافوبوسقون [ Elaphoboskon ]

اریقی [ Ereike ]

اغالوجن [ Agalokhon ]

اثمد [ Stibi , Stibium ]

اصابع صفر

اطریه [ Libum , Itrion ]

آس [ Mursine hemeros ]

• بنک آس [ مورطیدانون ] [ Murtidanon ]
• روغن آس [ Mursininon ]
• شراب آس [ و میوه آن ] [ Murtites & Mursintes ]

اکثمکث [ Lapis aetites ]

اصطرک [ Sturax ]

اسطراطیقوس الحالبی [ Aster atticus ]

ابهل [ Brathu ]

اولیرا [ Olura ]

اویاکخ

اللبخ

آبنوس [ Ebenos ]

اقاقیا [ Akakia ]

اسقولوقندریون [ Asplenos ]

اترج [ Medika mela ]

…..