ترجمه تقویم الابدان فی تدبیر الانسان

کتاب ترجمه تقویم الابدان فی تدبیر الانسان تالیف ابوعلی یحیی بن عیسی بن جزله بغدادی ، ترجمه محمد اشرف بن شمس الدین محمد طبیب (پزشک شاه سلیمان صفوی) می باشد.

مولف در این کتاب برای هریک از بیماری ها جدول دوازده خانه ای مشخص کرده که شامل نام بیماری، مزاج، سن، فصل، منطقه، شدت و ضعف بیماری، علل، نشانه ها، مداوا با داروهایی که خاصیت گرمی و سردی دارند، تدبیر ملکی، درمان با آسانترین دارو و درمان عمومی می باشند.

تعداد این بیماری ها ۳۵۲ بیماری می باشد که در ۴۴ جدول ذکر شده اند.

در فصل پایانی کتاب ، نویسنده به ذکر نکاتی پرداخته که پزشک باید به آن‌ها توجه کند، از جمله نوع و سبب بیماری، نیرو و مزاج طبیعی و غیرطبیعی بیمار، شرایط زمانی و مکانی، استفاده نکردن از دارو وقتی که بیماری با غذا درمان شدنی باشد، ترجیح داروهای ضعیف و مفرد بر داروهای قوی و مرکّب، و توجه به حفظ نیروی بیمار در دوره درمان.

برگزیده ای از کتاب ترجمه تقویم الابدان فی تدبیر الانسان :

مرض یعنی بیماری، حالتی است غیر طبیعی که ضرر رساند به افعال که در بدن واقع می شود، مثل خناق که ضرر رسـاند بـه نفـس کشیدن و غذا خوردن؛ و مرض به سه قسم منقسم می گردد: مرض مزاج و مرض ترکیب و مرض تفرق اتصال. مرض مزاج آن است که بدن به تمامی یا عضوی از آن گرمتر شود از آنچه سزاوار است، یا سردتر شود یا تری آن زیاده شود یا خشکی آن زیاده شود؛ و مرض ترکیب آن است که ترکیب عضو از حال طبیعی بگردد، چنان که عضوی بایـد کـه گـرد باشـد، پهـن شـود، یـا عـضوی بایـد کوچک باشد، بزرگ شود؛ و مرض تفرق اتصال آن است که پیوستگی اجزای یک عضو یا پیوستگی دو عضو بـاهم برطـرف شـود، مثل آن که استخوان بشکند یا آن که از جای خود بدر رود؛ و هریک از این سه قـسم مـرض اقـسام بـسیار دارد کـه در جـای خـود بگوییم. و همچنین مرض از جهت دیگر منقسم است به دو قسم : یکی مرض عام و آن این است کـه هرگـاه بـه هـم رسـد و …….

iraniantebcom@