بررسی محصول تاریخ الحکماء قفطی
کتاب تاریخ الحکماء قفطی
کتاب تاریخ الحکماء قفطی اثر جمال الدین ابوالحسن علی بن یوسف قفطی و به کوشش و مقدمه بهین دارائی، ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری می باشد .
این کتاب مهم ترین اثر باقی مانده از قفطی می باشد . این کتاب ترجمه ای از کتاب تاریخ الحکماء قفطی است که در سال ۱۰۹۹ هجری قمری به تشویق شاه سلیمان صفوی به وسیله یکی از مترجمان دربار صفوی انجام گرفته است .
در این کتاب درباره سوانح زندگی و آثار فیلسوفان، منجمان، ریاضیدانان و اطبای یونان و اسلامی صحبت شده است . این کتاب با سه مقدمه از مصحح ، مترجم و نویسنده آغاز و مطالب به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است.
در این کتاب شرح حال ۴۱۵ حکیم ذکر شده است. در هر بخش از کتاب به ترتیب حروف الفبا ابتدا درباره حکمای قبل از اسلام و پس از آن درباره حکیمان جهان اسلام صحبت شده است .
نویسنده پس از توجه به حرف اول اسم دانشمندان بر اساس حروف الفبا، به فهرست کردن زندگی نامه آنان بر اساس زمان و دوره زندگیشان و نه توجه به حرف دوم و سوم اسامی آن‌ها پرداخته است .
امتیارات کتاب تاریخ الحکماء قفطی :
نگارنده برای کامل کردن اطلاعاتش درباره حکیمان، از بسیاری از کتبی استفاده نموده که در قرن ششم نادر بوده اند ولی امروزه از بین رفته اند، ولی او عنوان برخی کتاب ها را در تالیفاتش ذکر کرده است و منابع خود را به تمامی عنوان کرده است .
نگارنده بین علم هیئت افلاک و علم احکام نجوم فرق می‌گذارد . وی در مواردی در ضمن شرح حال بزرگان تأکید دارد که احکام نجوم در بسیاری از مواقع صحیح نیست و اینکه قفطی در قرن هفتم که اوج رشد احکام نجوم است، دارای چنین دیدگاهی است، ارزش علمی کتابش را دوچندان می‌کند .
اصطلاحات علمی و لغات دشوار این کتاب ، استخراج و در فرهنگ مخصوص، در پایان کتاب شرح گردیده است .
تلفظ صحیح برخی از لغات، با افزودن زیر و زبر، نشان داده شده و چون اغلب نام های خاص، در این کتاب مانند کتاب مشابه، به علت شهرتی که در محیط و عصر تآلیف کتاب داشته، توضیح داده نشده. در فهرستی که به تفصیل تهیه شد، به تعریف مختصر این نام ها نیز مبادرت گردید و از مقدور فروگذاری نشد .
مقدمه ای که برای کتاب تاریخ الحکماء قفطی نگاشته شده است در شش قسمت تنظیم گردیده بدین ترتیب :
قسمت اول : شرح حال و ذکر آثار قفطی ، مؤلف کتاب، به تحقیق و گردآوری و ترجمه از منابع متعدد خارجی
قسمت دوم : تعریف کتاب تاریخ الحکماء قفطی
قسمت سوم : بحث در معنای لغوی و اصطلاحی حکمت ، حکیم ، حکما
قسمت چهارم : ذکر کتبی که با نام تاریخ الحکماء یا با عناوین مشابه ، تألیف شده است
قسمت پنجم : بحث در نثر ترجمه تاریخ الحکماء قفطی
قسمت ششم : نکاتی درباره تفاوت رسم الخط نسخه های خطی ترجمه با خط چاپ حاضر
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.